Kolejny rok wyzwań dla producentów jaj

03 lutego 2021

2020 rok zaskoczył wszystkich, zarówno producentów, jak i konsumentów. Pandemia spowodowała, że w bardzo szybkim tempie musieliśmy nauczyć się funkcjonować w dynamicznie zmieniających się warunkach. Niepewność i poczucie braku stabilizacji stało się codziennością. Wydawać by się mogło, że z tego kryzysu branża spożywcza wyjdzie obronną ręką, jednak skutki wprowadzanych lockdownów, a także znaczne pogorszenie się stanu europejskich gospodarek zaburzyło działalność polskich producentów. O wyzwaniach i nowych możliwościach opowiada Barbara Woźniak, Pełnomocnik Zarządu Ferm Drobiu Woźniak, oraz Katarzyna Gawrońska, Dyrektor Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz.

Ciągłe wyzwania

Wszystko wskazuje na to, że ekstremalna zmienność, jaka towarzyszyła nam w 2020 roku jest już za nami. Jednak piętno Covid-19 będzie obecne także w tym roku i znacząco wpłynie na jego przebieg. Pandemia to niewątpliwie czas weryfikacji przyzwyczajeń zakupowych czy korzystania z usług. Konsumenci są bardziej ostrożni, ograniczają wydatki, a to wpływa na redukcję sprzedaży i uderza w rodzimych producentów.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację związaną z pandemią to dziś największym wyzwaniem, jak i zagrożeniem jest prowadzenie działalności. Branża spożywcza zawsze była zmienna, nieprzewidywalna, ale po trudnych okresach sprzedażowych następowały lepsze. W obecnej sytuacji nie da się ukryć, że popyt jest zdecydowanie niższy, na co ogromny wpływ ma wręcz globalne zamknięcie czy ograniczenie działalności firm z sektora HoReCa, a co za tym idzie wolumen sprzedaży spadły w dół. Wiąże się z tym wiele trudnych decyzji, które należy podejmować każdego dnia

- podkreśla Barbara Woźniak, Pełnomocnik Zarządu Ferm Drobiu Woźniak.

Zdaniem Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz o kształcie rynku jaj w 2021 roku zdecydują dwa czynniki: dalszy przebieg pandemii COVID 19 oraz grypa ptaków.

Spodziewamy się, że w pierwszej części roku zamknięcie sektora HoReCa będzie ograniczało popyt na jaja. Sytuacja ta będzie jednak częściowo równoważona zmniejszoną podażą jaj, za którą będzie odpowiedzialna grypa ptaków. Wpływ epizoocji będzie polegał przede wszystkim na zmniejszaniu pogłowia niosek oraz na efektach psychologicznych skłaniających część przemysłowych uczestników rynku do zwiększania zapasów. Mamy nadzieję, że druga część roku będzie dla producentów jaj bardzo dobra. Warunkiem jest oczywiście ogólnoświatowy sukces w walce z koronawirusem, co spowoduje skokowy wzrost popytu ze strony przetwórstwa, między innymi ze względu na otwarcie restauracji i hoteli

– mówi Katarzyna Gawrońska, Dyrektor Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz.

Nowe możliwości

Eksport jest jednym z filarów polskiej produkcji żywności. Poszukiwanie nowych krajów zbytu, szczególnie w sytuacji, gdy część z nich boryka się z ogromnym kryzysem gospodarczym, jest wręcz koniecznością. Pandemia zweryfikowała rynek, wiele krajów nie będąc w stanie sama zaopatrzyć się w żywność była zmuszona otworzyć się na wsparcie z zewnątrz. Dla Ferm Drobiu Woźniak, to właśnie eksport stał się szansą na poradzenie sobie ze skutkami pandemii.

Nowe możliwości to dla nas przede wszystkim nowe kierunki eksportu. Już po wybuchu pandemii był to m.in. Singapur. Kolejnym pozytywem jest także duża dywersyfikacja rynku: otwarcie się na dużych graczy, którzy są w stanie obsłużyć mniejsze rynki. Kraje słabiej ustrukturyzowane gospodarczo sięgające po pomoc w zaopatrzeniu w żywność z innych regionów. Dodatkowo rośnie rola jaj przetworzonych, czyli proszków i płynów, które zachowują właściwości i wartości odżywcze produktu, ale mają o wiele dłuższy termin przydatności do spożycia. Co teraz, jest szczególnie ważne dla branży HoReCa

– dodaje Barbara Woźniak.

W zagranicznych rynkach nadzieję pokłada także Katarzyna Gawrońska, jednak podkreśla, że i w tym wypadku na producentów jaj czekają pewne zagrożenia.

Bierzemy pod uwagę nie tylko zapotrzebowanie europejskiego przemysłu spożywczego, ale także fakt, że Unia Europejska jest kluczowym dostawcą jaj w skorupkach i suszonych produktów jajecznych w skali globalnej. Pewnym zagrożeniem dla pozytywnych wizji przyszłości może być ewentualne zwiększenie konkurencji na rynku brytyjskim gdzie na równych prawach z polskimi dostawcami mogą pojawić się nasi konkurenci z Ukrainy czy nawet Stanów Zjednoczonych. Obawiamy się także nastrojów protekcjonistycznych u jednego z naszych największych odbiorców, w Czechach. Problemem może być również agresywna konkurencja cenowa między wielkimi światowymi producentami, którzy będą chcieli nadrabiać stracony przez pandemię COVID czas

– podsumowuje Katarzyna Gawrońska.

Nadchodzące zmiany

Pandemia zmieniła także nasze nawyki żywieniowe. Dzisiaj, przywiązujemy większą uwagę do tego co znajduje się na talerzach. Jedzenie ma wspierać naszą odporność oraz zdrowie, dlatego chętniej sięgamy po warzywa, owoce, nabiał i jaja, a ograniczamy spożycie mięsa. Jak wskazują globalne tendencje jaja lądują na naszych talerzach zdecydowanie częściej, niż jeszcze kilka lat temu. Co więcej, według prognoz, w ciągu najbliższych dwóch dekad, spożycie jaj, jako głównego źródła białka wzrośnie o 50%. Jak zauważa Barbara Woźniak:

Na przestrzeni najbliższych lat, zmienią się proporcje w systemach chowu. Dzisiaj przeważa chów klatkowy, ale już niedługo to ściółka odegra główną rolę. Zwiększy się też podaż jaj z wolnego wybiegu - choć w tej kwestii jest jeszcze wiele znaków zapytania. W tym zakresie ważną rolę mogą odegrać czynniki związane ze środowiskiem, jego ochroną, gdyż ta metoda chowu najbardziej ingeruje w otoczenie. Wszelkie zmiany na przestrzeni kolejnych lat będzie wyznaczała polityka cenowa produktu oraz polityka związana z ochroną środowiska, dbałością o klimat i w ślad za tym będą musieli podążać producenci. Dlatego tak ważne jest unowocześnianie, modernizowanie produkcji w ramach zrównoważonej produkcji oraz głos konsumentów, czyli poszanowanie wszystkich stron

– podkreśla Barbara Woźniak.

Rozwój alternatywnych w stosunku do klatkowych metod chowu kur jest w Polsce trudny. Konsumenci w naszym kraju kierują się w swoich wyborach ceną jaj, a jaja z chowu klatkowego są – jako gwarantujące największą efektywność produkcji – najtańsze. Dlatego w 2021 roku nie spodziewamy się przełomu. Wydaje się jednak, że w dłuższym okresie, wolno, ale systematycznie produkcja alternatywna będzie zyskiwała na znaczeniu

– dodaje Katarzyna Gawrońska.

Bez wątpienia zrównoważona produkcja, będzie tym co zdeterminuje lata dwudzieste tego wieku. W ciągu najbliższej dekady powinniśmy poczynić, jak najwięcej zmian, by chociaż spowolnić negatywny wpływ na środowisko. Miejmy nadzieję, że już wkrótce pandemia Covid-19 stanie się mglistym wspomnieniem, a nasze wysiłki skupią się na zmianach, które wesprą globalną walkę ze zmianami klimatu.